Een Japanse ondernemer, Sakichi Toyoda, vond aan het einde van 19e eeuw een automatische weefmachine uit. Een Engels bedrijf betaalde een groot bedrag om de weefmachine in Europa te mogen bouwen. De zoon van Toyoda, Kiichiro Toyoda, kreeg dit geld om een eigen bedrijf op te richten. Kiichiro besloot autofabrikant te worden.

In 1936 begon de productie van het eerste model AA. Een jaar later werd de fabriek hernoemd naar Toyota Motor Corporation. Kiichiro Toyoda stelde zich als doel om de beste auto's van de wereld te bouwen. Vlak na de Tweede Wereldoorlog werd een kwaliteitscontrolesysteem voor auto's ingevoerd, onder de naam "Toyota production system", wat later wereldwijd bekend raakte als Lean manufacturing. De Toyota's raakten (zoals zoveel Japanse automerken) al snel bekend om hun betrouwbaarheid. De doelstelling voor Kiichiro Toyoda was in dat opzicht geslaagd. Het bedrijf staat bekend om een speciale bedrijfsfilosofie die wel 'Toyotisme' wordt genoemd; het was het eerste bedrijf dat het just in time-concept (Japans: kanban) invoerde als productiemethode; een bedenksel van Toyota's productiechef Taiichi Ohno. Anno 2006 kent Toyota nog steeds de minste mankementen per geproduceerde auto.^[bron?] Nog steeds is Toyota een voorloper in diverse kwaliteitsmanagement- en productiemanagementprincipes. Het Toyota Production System is inmiddels door meerdere bedrijven, zoals Caterpillar en Daf gekopieerd.

Het best verkochte model is de Toyota Corolla. Na de introductie in 1966 werd de Corolla dermate populair dat het model al heel snel naar zeven landen werd geëxporteerd, waaronder ook Nederland. Enkele jaren hierna was de vraag naar Corolla's wereldwijd zo toegenomen dat Toyota besloot voor dit model een geheel nieuwe fabriek te bouwen. In 1969 exporteerde Toyota ca. 10.000 Corolla's per maand, en een jaar later was dat aantal verdubbeld. Vier jaar na de introductie van dit model reed de miljoenste Corolla van de band. Weer een jaar later werd de miljoenste Corolla geëxporteerd.

Ook de Toyota Prius baarde opzien. Bij zijn introductie in 1997 was het de eerste in serie geproduceerde hybride auto ter wereld. Het is tot op de dag van vandaag ook de meest verkochte hybride auto. De concurrentie komt met name van Honda die in 1999 de Honda Civic Hybrid produceerde, en later de Honda Insight. Deze laatste en de Toyota Prius zijn momenteel de meest verkochte hybride wagens op de Nederlandse en Belgische markt, naast een aantal modellen van Toyota's luxemerk Lexus. In 2003 waren van de Prius circa 100.000 exemplaren geproduceerd. In 2004 verscheen een nieuw en verbeterd model van de Prius op de markt, dat zelfs nog zuiniger was. In 2008 werd een nieuwe mijlpaal bereikt: 1.000.000 stuks.

In Europa heeft Toyota een marktaandeel van 5 procent. In het eerste kwartaal van 2007 is Toyota de grootste autofabrikant ter wereld geworden. General Motors, dat 76 jaar lang de grootste was, zakte naar de tweede plaats. Toyota mikt op een marktaandeel van 15 procent wereldwijd.